خانم بلوما زایگارنیک دانشمند روس به رستوران اتریش می رود و متوجه پدیده جالبی می شود که گارسون ها به طرز خارق العاده ای تمام سفارشات مشتریان را بدون نوشتن حفظ می کنند و تا زمانی که غذای مشتریان آماده شود سفارشات آنها از ذهنشان خارج نمی شود. اما نکته جالب این بود که با فاصله کوتاهی از تحویل غذا، همه چیز از ذهن آن ها پاک می شود. اینجا بود که ذهن این بانوی دانشمند به موضوع جالبی در کارکرد ذهن جلب می شود و کنجکاوی های ایشان باعث شد، خدمت بزرگی در گشودن کلید معمای ذهن به جهان علم ذهن صورت بگیرد.
خانم دکتر بلوما زایگارنیک متوجه شد گارسون ها لیست درخواست مشتری هارا یادداشت نمی کنند و تا زمان سرو غذا با تمام جزییات یادشان هست ولی چند لحظه بعد که از آنها سوال می شود، همه جزییات را به خاطر نمی آورند. بلوما زایگارنیک بلافاصله تحقیقات و آزمایشات مرتبطی را شروع کرد. خانم دکتر بلوما زایگارنیک در آزمایشگاه روانشناسی خودش از گروهی از افراد خواست تعدادی پرسش ساده را مکتوب پاسخ بدهند. بعد از تعدادی از آنها خواسته شد تا کار جواب دادن به پرسش ها را نیمه کاره رها کنند. جالب بود که وی بعد از این آزمایش متوجه شد افرادی که تکالیف را نصفه کاره رها کرده بودند، مدت زمان بیشتری سوالات را بخاطر داشتند و در در مورد افرادی که همه پرسشها را جواب داده بودند و کار را تمام کرده بودند اینطور نبود. خانم زایگارنیک سپس آزمایش معروف دیگری را انجام داد. دو گروه از افراد را در سالنی جمع کرد و فیلم سینمایی برایشان پخش کرد. این افراد این فیلم را ندیده بودند و از گروه های مختلف اجتماعی بودند. برای گروه اول کل فیلم را پخش کرد و برای گروه دوم، چند دقیقه پایانی فیلم را نمایش نداد و فیلم را قطع کرد. بنابراین گروه اول کل فیلم را دیدند و گروه دوم انتهای فیلم را ندیدند و در واقع متوجه نشدند که آخر فیلم چه شد. چند روز بعد، افراد این دو گروه را صدا کرد و از آنها سوالاتی در مورد فیلم کرد. مثلا اسم شخصیت ها و رنگ پیراهن آنها. یا مثلا فلان هنر پیشه چه کار کرد و کلا جزییات فیلم را پرسیدند. دوستان دقت کنید: حالا من از شما میپرسم به نظرتان افراد کدام گروه جزییات بیشتری را بخاطر می آوردند. گروه اول که کل فیلم را تمام و کمال دیده بودند یا گروه دوم که انتهای فیلم را ندیده بودند؟ می دانم برایتان عجیب است ولی افراد گروه دوم که فیلم را ناتمام دیده بودند، جزییات بیشتری را در ذهن داشتند. این اتفاق عجیب توجه این دانشمند را به خودش جلب کرد و حاصل این تحقیقات طولانی مدت، سبب معروفیت ایشان گردید و حتی بعدها در سال ۱۹۲۷ اثر زایگارنیک در دنیای روانشناسی ذهن، به عنوان یک واقعیت کارِ ذهن، ثبت جهانی شد. آنچه که در اصل مورد نظر زایگارنیک بوده، تکمیل تکلیف با احساس رضایت درونی شخص بوده است نه فقط تمام‌کردن کار محوّله. در ادامه می خواهم توضیح بدهم که حالا روانشناسان از این اثر شگفت انگیز، چطور برای رفع پریشانی های ذهنی و ایجاد تمرکز و افزایش قدرت فکری مغز استفاده کرده اند.
اثر زایگارنیک برای اولین بار در سال ۱۹۲۷ توسط یک روانشناس روسی به نام بلوما زایگارنیک مطرح شد. این فکر زمانی بود که او سرکلاس درس در دانشگاه برلین نشسته بود و استادش در این باره صحبت میکرد که چطور، پیشخدمت ها در یک کافه سفارش های پرداخت نشده را با کارآیی بالاتر از آن چه پرداخت شده است ، به یاد می آورند و کاملا آن را در ذهن خود دارند. این موضوع این اصل را یادآوری میکرد که با انجام یک کار میتوان کار دیگر را فراموش کرد. چرا که پیشخدمت ها جزئیات صورت حساب ها را بعد از پرداخت فراموش میکردند. و اینچنین شد که زایگارنیک تصمیم گرفت این فرضیه را آزمایش کند و سرانجام وی یافته های خود را در “درباره کارهای تمام شده و ناتمام” در سال ۱۹۲۷ منتشر کرد. در این آزمایش ، او از هر شرکت کننده خواست که یک سری کارهای جداگانه مانند حل یک معما یا جمع آوری مهره ها را انجام دهند. وقتی که شرکت کنندگان نیمی از کارها را انجام میدادن، ناظرین روند ادامه کار را قطع میکردند و یک ساعت وقفه در روند کار ایجاد میکردند. پس از وقفه ایجاد شده، زایگارنیک با شرکت کنندگان صحبت میکرد و از آنها خواست جزئیات هر کاری را که امتحان کرده اند به خاطربیاورند. نتایج شگفت آور بود و فرضیه را اثبات میکرد چرا که شرکت کنندگان حدودا ۹۰ درصد جزئیات را بخاطر داشتند.
و اگر می خواهید از کارکرد کامل قدرت ذهنی خود، خارج از پراکندگی استفاده کنید. این پکیج آموزشی صوتی را تهیه کنید. یادتان باشد: تنها ذهن متمرکز و قدرتمند، فرایند فکر و تصمیم و اقدام و عمل را به درستی انجام میدهد. ذهن پراکنده، همیشه کاری میکند ولی نتیجه مثبت و سازنده نیست.